زبان مدلسازی UML شامل یک سری از عناصر گرافیکی بوده که پس از ترکیب آنها نمودارهای UML شکل می گیرد. هدف زبان مدلسازی UML چیست؟ چرا مهندسین نسبت به زبان UML توجه ویژه ای دارند؟ زبان UML آنچه که یک سیستم باید انجام دهد را توضیح داده اما از نحوه پیاده سازی هیچ نمی گویند!

آشنایی با زبان مدلسازی UML

بررسی ها نشان می دهد که نرم افزارهای پشتیبانی کننده زبان مدلسازی UML با استفاده از یک سری نرم افزارها مانند VISIO می توانند پس از کشیدن یک سری از نمودارهای مدلسازی UML به سرعت به بانک اطلاعاتی وصل شده و کد ایجاد نمایند. البته ساختار کد توسط این نرم افزارها مشخص می شود. نرم افزارهای پشتیبانی کننده UML کد برنامه را گرفته و نمودار های جدید UML تولید می نمایند.

زبان UML یک متد مدلسازی است که در سیستم های شی گرایی بسیار پر کاربرد می باشد. این زبان برای طراحی سیستم های شی گرایی حرف اول را می زند. UML توانایی و همینطور یک سری خصوصیات بارز دارد که در تولید نرم افزار می تواند نقش پررنگی ایفا کند. از متودولوژی های بسیار پرکاربرد در  UML می توان به BOOCH، OMT، OOSE و ... اشاره نمود. وجود متودولوژی های مختلف سبب شده که مشکلات فراوانی ایجاد شود بنابراین در بین روش های مطرح می بایست یک سری بررسی در خصوص قدرت و قابلیت فراهم شود.

چرا زبان مدلسازی UML

برای تولید سیستم های نرم افزاری ایجاد یک طرح اولیه و یا به اصطلاح یک مدل قبل از ساخت از ضروریات محسوب می شود. (برای ساخت یک ساختمان نقشه حرف اول را می زند!) ایجاد مدل های خوب و دقیق باعث می شود که بین افراد در یک پروژه و همینطور نتیجه بخش بودن پروژه یک ارتباط قوی ایجاد شود. یکی از دلایل استفاده از زبان UML این است که سیستم های پیچیده را نمی توان یکباره مجسم نمود. برای فهم کامل سیستم و همینطور ارتباط بین هر جز زبان UML نقش بسیار مهمی دارد. مشخص شد که زبان UML برای ایجاد نقشه تولید نرم افزار نقش بسیار مهمی ایفا می کند.

زبان مدلسازی UML در واقع فرهنگ لغتی است که بر نمایش صحیح فیزیکی و مفهومی تمرکز دارد. آیا  UML می گوید در چه زمانی چه مدلی صحیح است؟ خیر این تصور اشتباه است، UML کمک می کند که چطور یک مدل ایجاد نماییم و همینطور چطور یک مدل را بخوانیم (تعیین مدل اصلی به عهده خودتان است و نه زبان UML).

ویژگی های زبان مدلسازی UML

زبان مدلسازی UML دارای ویژگی های بسیار بارزی است که تعداد آن کم نیست. شاید در نگاه اول اینطور تصور شود که زبان مدلسازی UML تنها چند نماد گرافیکی است اما این زبان فرای این تصورات است. با زبان UML یک تولید کننده می تواند مدلهایی تولید نماید که تولیدکنندگان دیگر و همینطور سایر ماشین ها بتوانند آن را بخوانند و همینطور بفهمند. این ویژگی به تسهیل ارتباط بین اعضای پروژه اشاره می نماید.

زبان UML کمی پیچیده است، علت این امر مشخص است به هرحال نمودارهای تولید شده باید به صورتی باشند که در هر موقعیت و همینطور در هر ترتیبی مورد استفاده قرار بگیرند. زبان UML به نوعی ترکیبی از زبان های مختلف است و این موضوع سبب می شود که پذیرش این پیچیدگی کمی منطقی تر باشد. زبان UML موقعیت طرح و مدل را تضمین نمی کند، اما رویکرد بهبود پذیری بسیار فوق العاده ای دارد. با استفاده از UML قطعا هزینه های اضافی برای ابزار و همینطور استفاده مجدد و صرف زمان بسیار کاهش می یابد.

زبان UML زبان بصری نیست اما مدلهای آن می تواند به سادگی با انواع زبان ها ارتباط برقرار نماید. این موضوع متکی به نگاشت این زبان با زبان هایی از جمله خانواده C و یا JAVA بوده و به همین دلیل مهندسی رو به جلو نامیده شده است.

نمودار زبان مدلسازی UML

زبان مدلسازی UML دارای نمودارهای مختلفی بوده که هر یک دارای یک سری خصوصیات بارز هستند.

نمودار کلاس (Class diagram)

همانطور که از اسمش پیداست یک سری کلاس ها و واسط ها و همینطور روابط بین آنها را نمایش می دهد. این نمودار حکم نقطه مرکزی UML بوده و ساختار ایستای هر سیستم نرم افزاری را به درستی مشخص می کند.

نمودار اشیا (Object Diagram)

این نمودار برای نمایش سیستم و همینطورر روابط بین انها استفاده می شود. اگر کمی در این نمودار دقیق شوید مشخص می شود که به تصویر لحظه ای از نمودار کلاس اشاره می نماید.

نمودار مورد کاربر (usercase Diagram)

این نمودار به مدلسازی تعامل کابران با سیستم اشاره نموده و جنبه های رفتاری سیستم را به درستی مشخص می نماید. در واقع می توان گفت که این نمودار نقطه صرف سایر نمودارها می باشد.

نمودار تعامل (interaction diagram)

رابطه بین اشیا مختلف و همینطور پیغام هایی که ارسال می شود را نشان میدهد.

جمع بندی در خصوص زبان مدلسازی UML

یک سری از نمودارهای دیگر از جمله نمودار حالت، نمودار فعالیت، نمودار اجزا وجود دارد که به ترتیب وظیفه توصیف رسمی یک کلاس، انتقال جریان از یک حالت به حالت دیگر، سازماندهی بین مجموعه اجزا، پیکربندی گره های پردازشی را به عهده دارند. امید است که زبان مدلسازی UML به سمت استانداردسازی بسیار دقیق تر حرکت نماید.